Pozovite nas

Istorija Prijepolja

Istorija Prijepolja

Na prostoru Prijepolja postoje ostaci ljudskog stanovanja još iz praistorijskog oba pa sve do današnjih dana. Jedan od najznacajnijih arheoloških nalazišta na ovom prostoru je lokalitet Dvorine na kome je otkriven veci broj predmeta od keramike, stakla, bronze srebra i zlata, a datiran je u rimsko doba.

Najstariji pomen Prijepolja pod tim imenom je iz 1332. godine kod Gijoma Adama, a u analima Dubrovacke republike spominje se prvi put 1343. godine. Prijepolje se u srednjem veku razvijalo kao trg (trznica) manastira Mileševa i nalazilo se na tzv. dubrovackom drumu koji je povezivao obalu srednjeg Jadrana sa centralnim i istocnim delovima Balkanskog poluostrva. Razvoj Prijepolja stoga je usko povezan sa trgovcima koji su kroz njega prolazili i u njemu trgovali još od srednjeg veka.

Prijepolje i Polimlje bili su sastavni deo Raške i jedan od središnjih delova rane Nemanjicke drzave. O tome svedoci veliki broj manastira i crkava u dolini Lima. Smatra se da je zupama: Dabru, Crnoj Steni, Zvijezdu, Bihoru, Ljubovidji, Budimlju i Plavu u limskoj dolini u srednjem veku podignuto oko sedamdesetak manastira i crkava. Posle raspada srpskog carstva i poraza Nikole Altomanovica ovaj krj ulazi u sastav banovine Bosne cime je ona stekla deo nemanjickog legitimiteta.

Upravo se na nemanjickim tradicijama, na grobu svetog Save u manastiru Mileševa, tadašnji ban Tvrtko ovencao za „kralja Srba, Bosne i Primorja“ istakavši se za nastavljaca Nemanjinog lika i dela i novog srpskog kralja. Kasnije se 1448. godine u Mileševi za hercega od svetog Save proglasio Stefan Vukcic Kosaca, po cemu je i Hercegovina dobila ime. Propast srpskih srednjevekovnih drzava i dolazak Turaka na ove prostore nije zaobišao ni Prijepolje koje je svoje oslobodjenje docekalo tek 1912. godine u Prvom balkanskom ratu. Sve to vreme manastir Mileševa bio je duhovno i kulturno središte srpskog naroda u ovom kraju. U njemu je tokom XV veka bilo sedište Mileševske mitropolije, dok je u XVI veku u njemu radila jedna od najstarijih srpskih štamparija.

Iako su se turci zadrzali na ovim prostorima o 1912. godine ovaj kraj je uzeo aktivnog ucešca u znacajnim borbama srpskog naroda tokom XIX veka od Prvog srpskog ustanka preko babinske bune (1875.), javorskog rata (1876.) i raonicke bune, pa sve do balkanskih ratova i konacnog oslobodjenja. Odlukama Berlinskog kongresa, Raška oblast je ostala u sastavu Otomanske imperije koja je u njoj imala civilnu, dok je Austrougarska drzala vojnu vlast sprecivši tako spajanje i ujedinjenje dve srpske zemlje Srbije i Crne Gore. U tom periodu na steni kraj Lima u Prijepolju, podignuta je mala katolicka kapelica.

Opština Prijepolja pre drugog svetskog rata

Tokom Drugog svetskog rata na ovim prostorima vodjena je cuvena Prijepoljska bitka u kojoj su Nemci napali partizansku bolnicu na levoj obali Lima. Ostaci bolnice sacuvani su danas kao spomen-kompleks poginulim rodoljubima u sukobu sa okupatorom. Na prevoju Jabuka iznad Prijepolja u napadu na cetnicke polozaje poginuo je jedan od najmladjih narodnih heroja i cuveni decak bombaš Boško Buha, koje je tada imao svega 17 godina.

×